Yaşlanan Boyun Omurga Yapısı Nasıldır?
Yaşlanan boyun omurgada yaşlanma ve/veya omurganın zor koşullar altında bulunması ile omurgada geri dönüşsüz değişiklikler (=spondiloz, kireçlenme) olur. Bu değişiklikler omurga kanalı ve sinir kökü kanalında darlıklara ve omurilik ve/veya sinir basılarına yol açar. Omurilik basısı, myelopati denilen ve ileri dönemlerde geri dönüşsüz bir duruma gelebilen omurilik hasarına yol açar. Boyun darlıkları =Servikal spondiloz, boyun omurları 3 ve 7 arasında ve en sıkla 5/6 ve 6/7 gibi hareketli bölgelerde görülür ve tek aralıkta olabileceği gibi birden fazla aralıkta da gelişebilir. Omurga omurilik kanalı ayrıca doğumsal olarakta bazı kişilerde dardır. Bu kişilerde klinik bulgular ve belirtiler erken yaşlarda ortaya çıkabilir.
Dar omurga omurilik kanalında omurilik-sinir yapılarının basısına yol açan etkenler nelerdir?
- Doğumsal dar kanal,
- Osteofit denilen yeni kemik uzantılar,
- Boyun fıtıkları,
- Omurilik arka yüzünde yer alan ve sarı ligaman denilen Ligamentum flavum hipertrofisi,
- Omurga arka yüzünde yer alan posterior longitudinal ligaman kemikleşmesi,
- Deforme unkovertebral eklemler,
- Omurgalar arası eklem (apofizeal eklem) deformasyonu veya inflamasyonu
Boyun hareketleri ile dar kanalda omurilik-sinir yapılarının basısına yol açan etkenler nelerdir?
- Normal ve anormal hareket,
- Normal ve anormal yüklenme,
- Başın arkaya doğru eğilmesinde ligamentum flavum kıvrımlaşması,
- Hipermobil segmentin arkaya doğru kayması,
- Ön ve arka kemik yapılar arasında omuriliğin sıkışması,
- Başın öne doğru eğilmesinde kanal çapının daralması,
- Omuriliğin gerilerek önden sıkışması ve omuriliğin beslenmesinde azalma
Myelopati nedir?
Servikal spondiloz sonucu basıya uğramış omurilikte gelişen patolojik değişiklikler hücresel ve moleküler düzeyde incelenmiştir. Mikroskopik olarak basıya uğrayan omurilikte lateral kolonlarda demyelinizasyon, arka kolonlarda dejenerasyon, ödem, hücre kaybı, nekroz gelişir. Gri özde sinir hücresi hasarı çok ağır olabilir ve myelomalazik ve syringomyelik lezyonlar gelişebilir.
Boyun omurga kanal genişlikleri nelerdir?
Myelopati gelişen kişilerde servikal spinal kanal normal kişilere göre daha dardır. Normal ön-arka kanal çapı servikal 3-7 arasında 17±5 mm dir ve 13 mm nin altında sinir yapılarına bası başlar ve 10 mm nin altına inmişse myelopati düşünmek uygun olur. Ayrıca omurilik üst servikal bölgede kanalın 1/2’sini kapsarken, alt servikal bölgede 3/4’ünü kapsar. Bu nedenle kanalın luminal toleransı alt segmentlere inildikçe azalır ve servikal 3 düzeyi üzerinde spondilotik myelopati seyrek görülür.